Σχεδόν 120 χρόνια μετά τη διακοπή της λειτουργίας του ως εκπαιδευτικού ιδρύματος, το εμβληματικό σχολικό κτίριο που κοσμεί την πλατεία της Κάτω Χώρας Μυλοποτάμου θα αποκατασταθεί για να δώσει νέα πνοή στον μοναδικό αυτό οικισμό και να ενισχύσει την πολιτιστική ζωή των Κυθήρων, σε συνδυασμό και με την προγραμματιζόμενη από το Δήμο Κυθήρων ανάπλαση της πλατείας του οικισμού ακριβώς στη θέση του κτιρίου.
Βασικός σκοπός του ΚΙΠΑ, από την ίδρυσή του, είναι η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυθήρων, βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Ένας από τους πρώτους στόχους του ιδρύματος, ήταν η ανάπλαση των αγγλικών σχολείων Μηλαπηδέας στο Λιβάδι και Κάτω Χώρας Μυλοποτάμου.
Η διαδικασία αυτή ξεκίνησε το 2007 με τη συμβολαιογραφική πράξη παραχώρησης χρήσης των δύο σχολείων από την Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας προς το ΚΙΠΑ. Στη συνέχεια, το Ίδρυμα ολοκλήρωσε τις μελέτες ανάπλασης, τις οποίες υπέβαλε στο Υπουργείο Πολιτισμού και στην Περιφέρεια Αττικής. Έτσι, βρισκόμαστε στο ευχάριστο σημείο, η Περιφέρεια Νήσων Αττικής να εντάξει σε πρώτη φάση, την ανάπλαση του αγγλικού σχολείου της Κάτω Χώρας Μυλοποτάμου στον Προϋπολογισμό του 2021 με ποσό 225.000€.
Πρόκειται για εμβληματικό αρχιτεκτονικό μνημείο, με τη θολωτή στέγη και τα χαρακτηριστικά γοτθικά παράθυρα, αντιπροσωπευτικό της περιόδου της Αγγλοκρατίας των Επτανήσων (1809 – 1864). Είναι μια εποχή, κατά την οποία οργανώθηκε συστηματικά η παιδεία στα Κύθηρα, με τη χρήση της αλληλοδιδακτικής μεθόδου. Όπως αναφέρεται στην αναθηματική πλάκα, πάνω από την είσοδο της σχολής, το σχολείο χτίστηκε από τους ίδιους τους Μυλοποταμίτες, και λειτούργησε από το 1825 μέχρι το 1902.
Το κτίριο βρίσκεται σε έναν χώρο μοναδικής πολιτιστικής αξίας, δίπλα στη μνημειακή πύλη της ενετικής καστροπολιτείας με τον Λέοντα της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου. Είναι εναρμονισμένο στο αρχιτεκτονικο σύμπλεγμα της Κάτω Χώρας, που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός και ιστορικός τόπος. Είναι επίσης ένα τοπόσημο κατά μήκος της περιπατητικής διαδρομής Μ41, με τίτλο «Η κοιλάδα των νερόμυλων», μέρος του οργανωμένου δικτύου μονοπατιών των Κυθήρων ‘Kythera Trails’.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στη συνεργασία, σύμπραξη και υποστήριξη του Δήμου Κυθήρων – του Δημάρχου προσωπικά – και της Εγχωρίου Περιουσίας για την ένταξη του έργου στον Προϋπολογισμό της Περιφέρειας, αλλά και στη θετική ανταπόκριση του Περιφερειάρχη Αττικής κ. Γιώργου Πατούλη και της Αντιπεριφερειάρχη Νήσων κας. Βασιλικής Θεοδωρακοπούλου- Μπόγρη, η οποία από την πρώτη στιγμή αγκάλιασε την πρόταση. Ευελπιστούμε ότι θα ακολουθήσει στο αμέσως επόμενο διάστημα και το σχολείο της Μηλαπιδέας.
