Κοινή Ανακοίνωση των οργανώσεων MedINA, WWF Ελλάς, Μπουλούκι και Κυθηραϊκό Ίδρυμα Πολιτισμού & Ανάπτυξης (Κ.Ι.Π.Α.)
Ο εφιάλτης της μεγάλης πυρκαγιάς του 2017 επανήλθε το φετινό καλοκαίρι στα Κύθηρα, καίγοντας περισσότερα από 28.000 στρέμματα κυθηραϊκής γης, δηλαδή πάνω από το 10% της συνολικής έκτασης του νησιού.
Όντας αντιμέτωποι με την πρόκληση της αποκατάστασης του καμένου τοπίου και της προστασίας του από τη διάβρωση και τις πλημμύρες, χαιρετίζουμε την ταχεία αντίδραση της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος και της Δ/νσης Δασών Πειραιά για την έγκριση της μελέτης αντιδιαβρωτικών έργων που εκπόνησε η Δ/νση Αναδασώσεων Αττικής για τις πληγείσες περιοχές της πυρκαγιάς.
Ιδιαίτερα, μας χαροποιεί η απόφαση να ενταχθεί στη μελέτη η εφαρμογή λίθινων αναβαθμών, όπου με πολύ συγκεκριμένο τρόπο καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές και ο προϋπολογισμός για την κατασκευή τους. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί ορόσημο καθώς αφενός εντάσσει για πρώτη φορά τις ξερολιθικές κατασκευές στο πλαίσιο των δασοτεχνικών έργων, αφετέρου δημιουργεί προηγούμενο για όλες τις μελλοντικές σχετικές μελέτες.
Οι μικροί λίθινοι αναβαθμοί, ως ένα μέτρο σπόγγου που συγκρατεί τις επιφανειακές απορροές, επιβραδύνει τη ροή του νερού και συμβάλλει στον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων, έχουν αποδειχτεί ιδιαίτερα αποτελεσματικοί στα άνυδρα νησιά του Αιγαίου. Αποτελούν μία λύση βασισμένη στη φύση (Nature–based Solution, NbS) ζωτικής σημασίας για τα ρέματα εφήμερης ροής, επιμηκύνοντας την περίοδο που διατηρείται νερό σε αυτά, αυξάνοντας έτσι και τη βιοποικιλότητα. Η πρακτική αυτή, που στηρίζεται στην παραδοσιακή γνώση και τις τεχνικές της ξερολιθιάς, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των νησιωτικών κοινοτήτων. Η αναβίωσή της μέσα από σύγχρονα δασοτεχνικά έργα αποκατάστασης δεν είναι μόνο μια επιστημονικά τεκμηριωμένη επιλογή, αλλά και μια πράξη διαφύλαξης της συλλογικής μνήμης, της σχέσης του ανθρώπου με το τοπίο και της ίδιας της ταυτότητας των νησιών.
Με ικανοποίηση βλέπουμε πως η συστηματική προσπάθεια που έχουμε αναπτύξει τα τελευταία έξι χρόνια, με την κατασκευή λίθινων αναβαθμών σε νησιά όπως τα Κύθηρα, η Πάρος, η Ίος και η Σίφνος, αναγνωρίζεται και υιοθετείται πλέον από την Πολιτεία ως ένα ουσιαστικό εργαλείο πρόληψης και αποκατάστασης.
Παράλληλα, θεωρούμε κρίσιμο τα έργα αυτά να υλοποιηθούν με τον ενδεδειγμένο τρόπο, τηρώντας τεχνικές προδιαγραφές, περιβαλλοντικά κριτήρια και με την τοπική εμπειρία που έχει αναπτυχθεί μέσα από την πρακτική εφαρμογή. Η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ορθή κατασκευή των αναβαθμών, ώστε να αποδώσουν πραγματικά τα αναμενόμενα οφέλη.
Ως φορείς που εργαζόμαστε για τη φυσική ανθεκτικότητα των νησιών, παραμένουμε έτοιμοι να συνεισφέρουμε με τη γνώση και την εμπειρία μας στη μεταφορά τεχνογνωσίας, με στόχο τη βέλτιστη εφαρμογή της συγκεκριμένης πρακτικής στα Κύθηρα και σε άλλα ευάλωτα νησιά.
Η υιοθέτηση λύσεων βασισμένων στη φύση δεν αποτελεί μόνο μία απάντηση στην κλιματική κρίση. Είναι, παράλληλα, ένα βήμα προς ένα πιο βιώσιμο και ανθεκτικό μέλλον για τα ελληνικά νησιά.
