Το Κυθηραΐκό Ίδρυμα Πολιτισμού & Ανάπτυξης (ΚΙΠΑ
Στα πλαίσια μίας σύντομης αποτίμησης των δράσεων μας να αναφέρω πρωταρχικά το εμβληματικό πρόγραμμα μας, που δεν είναι άλλο από τα πολυβραβευμένα ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΚΥΘΗΡΩΝ (KYTHERA TRAILS), ένα ολοκληρωμένο δίκτυο 11 θεματικών διαδρομών συνολικού μήκους 110 χιλιομέτρων, που εμπλουτίζεται μεταξύ των άλλων, με διαδρομές μικροφραγμάτων, όπως του Καραβά, η αποκατάσταση των οποίων έχει δημιουργήσει ένα πολύτιμο υδάτινο τοπικό οικοσύστημα.
Παράλληλα όμως, τα τελευταία χρόνια, επικεντρώμαστε σε αγροτικές δράσεις, όπως είναι:
• η ΒΙΩΣΙΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ – ή αλλιώς το πρόγραμμα TERRA KYTHERIA -, σε συνεργασία με το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο, (MedINA) με σκοπό την ενίσχυση των ελαιοπαραγωγών και την ανάδειξη του Κυθηραικού ελαιολάδου.
• το Futural , ένα πιλοτικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα, σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Lisbon Council, όπου θα παραδοθούν Διαδικτυακά δωρεάν μαθήματα μελισσοκομίας, καλλιέργειας αρωματικών φυτών και παραγωγής ελαιόλαδου, προσβάσιμα σε όλους, ανεξάρτητα από το επίπεδο γνώσεων.
• Εδώ να σταθούμε με ιδιαίτερη χαρά στην πρόσφατη ιστορική διάκριση που φέραμε στο νησί μας, την εγγραφή της μελισσοκομικής παράδοσης των Κυθήρων στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.
Με πρόσφατη έγκριση της Υπουργού Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη, η οποία περιέγραψε την μελισσοκομία μας «ως την αγροτική δραστηριότητα συνυφασμένη αφενός με τη συλλογική μνήμη και την ταυτότητα των απανταχού Κυθηρίων και αφετέρου με την τοπική οικονομία, στη βιωσιμότητα της οποίας συμβάλλει σημαντικά», η αξία της Μελισσοκομικής παράδοσης
Κυθήρων αναγνωρίζεται πλέον με Προεδρικό Διάταγμα. Η περηφάνεια ανήκει πέρα από την ομάδα του ΚΙΠΑ, σε ολόκληρη την τοπική κοινωνία.
«Μέλισσαι της Κυθηραϊκής γης», αυτοπροσδιορίζονταν κάποτε στο παρελθόν οι κάτοικοι του νησιού, επιδιώκοντας την αποδοτικότητα.
Τώρα λοιπόν είναι η ιστορική μας ευκαιρία μας να διαφυλάξουμε την μελισσοκομική μας παράδοση, της οποίας κινδυνεύει να χαθεί άμεσα η τεχνογνωσία αιώνων, και να εμπνεύσουμε τη νέα γενιά, για να να την διαιωνίσει, παρά τις τεράστιες προκλήσεις των καιρών μας.
Μιλώντας για προκλήσεις:
Θα επικεντρωθώ στην καταστροφική φωτιά που έπληξε το νησί μας.
Το ΚΙΠΑ αφού μετρήσει τις πληγές και αποτιμήσει τις απώλειες, τόσο στην προστιθέμενη αξία που έχουμε δημιουργήσει στο νησί, όσο και στα δικά μας έργα, σε συνεργασία με τους πολύτιμους επιστημονικούς συνεργάτες μας, θα σηκώσουμε τα μανίκια και θα επιδιώξουμε την φυσική αποκατάσταση των καμμένων εκτάσεων αποφεύγοντας ριψοκίνδυνες παρεμβάσεις που διαταράσσουν τις ισορροπίες μεταξύ ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος. Σύμφωνα με την παραδοσιακή μελισσοκομική γνώση η φύση δεν γίνεται να διορθωθεί, και οι παρεμβάσεις του ανθρώπου πρέπει να είναι μετρημένες, για να επέλθει ισορροπία, προτείνοντας μια καλύτερη διαχείρηση νερού, επιμελή πυροπροστασία, και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από την αλλαγή χρήσης.
Το ΚΙΠΑ θα αιτηθεί στην Επιτροπή Εγχώριου Περιουσίας να παραχωρηθούν εκτάσεις του νησιού σε καμένες και μη περιοχές, προς δημιουργία μελισσοκομικών πάρκων με δράσεις γύρω από τον κύκλο ζωής βότανα -μέλισσες – Κυθήριοι
Η αποκατάσταση των αναβαθμίδων στις καμένες περιοχές είναι επίσης μέσα στα πλάνα μας για τη φυσική αποκατάσταση και τη διαχείρηση των υδάτων.
Τέλος έχουμε ήδη ξεκινήσει σε συνεργασία με το MedINA το έργο KYTHERACE, με σκοπό τη διαφύλαξη των τοπικών ποικιλιών του νησιού με στοχευμένες δράσεις, από την καταγραφή και συλλογή σπόρων μέχρι τη δημιουργία «Κιβωτού Σπόρων Κυθήρων», μίας μικρής κοινοτικής τράπεζας σπόρων προς συλλογική χρήση.
Το ΔΣ του ΚΙΠΑ, προσβλέπουμε σε αγαστή συνεργασία με τη Δημοτική Αρχή και την Εγχώριο Περιουσία, για τα σχέδια ήπιας αποκατάστασης που σκοπεύουμε να υλοποιήσουμε και θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους τους συνεργάτες μας, καθώς επίσης τα μέλη μας, τους φίλους μας, τους δωρητές μικρούς και μεγάλους, απανταχού Τσιριγώτες και λοιπούς ομογενείς, τους εθελοντές, και όλα τα μέλη της τοπικής κοινωνίας που στηρίζουν τις δράσεις μας από την αρχή της ίδρυσης του ΚΙΠΑ μέχρι σήμερα. Όσοι επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα και να ενταχθείτε στα νέα σχέδια δράσης του Ιδρύματος, για ένα βιώσιμο νησί, για τους επόμενους μήνες μετά τις φωτιές, και με προοπτικές αειφορίας στο βαθύ μέλλον, σας προσκαλούμε να επισκεφτείτε το περίπτερο μας και να μιλήσετε με την ομάδα μας.
Τέλος, επειδή θέλουμε να πιστεύουμε ότι ακόμα υπάρχει ένας διαφορετικός πολιτισμός στα Κύθηρα, όπου οι κάτοικοι σέβονται και καταλαβαίνουν τη φύση που τους περιβάλλει, και ευελπιστούμε να εδραιωθεί αυτή η στάση ζωής ως υπόδειγμα, θα προχωρήσουμε στην τιμητική βράβευση κάποιων αντιπροσωπευτικών μελών της αγροτικής κοινωνίας του νησιού, ανθρώπων που ακόμα καλλιεργούν μπαμπακίες όπως οι πρόγονοι τους.
Θα παρακαλέσω όσους ακούσουν τα ονόματα τους να προσέλθουν για να να παραλάβουν τα βραβεία τους.
- Θεμιστοκλής Καλοκαιρινός από τα Φράτσια
- Αντωνία Σαμίου Μαρέντη από τα Σκουλιάνικα
- Παναγιώτης Χλέντζος από τα Λογοθετιάνικα
- Μηνάς Μεγαλοκονόμος από τον Κάλαμο
Σας ευχαριστούμε τον καθένα σας για το διαρκή σας μόχθο, τη συμβολή στη διαιώνιση της παράδοσης, την διαφύλαξη των τοπικών ποικιλιών, τη γνώση σας στη διαχείρηση της έλλειψης νερού και το σεβασμό σας στην Κυθηραική γη.
